W SPRAWIE PRZYZNANIA PRACOWNIKOM MEDYCZNYM Z UKRAINY UPRAWNIEŃ OPIEKUNA MEDYCZNEGO
STANOWISKO ZARZĄDU OSOM NR 1/3/2022 Z DN. 15.03.2022
W SPRAWIE PRZYZNANIA PRACOWNIKOM MEDYCZNYM Z UKRAINY UPRAWNIEŃ OPIEKUNA MEDYCZNEGO
W nawiązaniu do Apelu Nr 3/22/VIII Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 11 marca 2022 r. do Ministra Zdrowia pragnę przedstawić stanowisko Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Opiekunów Medycznych w tej sprawie.
Ogromnie zaskoczył nas pomysł Naczelnej Rady Lekarskiej, który nie był konsultowany na żadnym etapie ze środowiskiem opiekunów medycznych.
Jako organizacja reprezentująca opiekunów medycznych jesteśmy zwolennikami umożliwienia pracy medykom z Ukrainy pracy jako opiekun medyczny w polskich placówkach ochrony zdrowia, do momentu uzyskania przez nich uprawnień zawodowych w zawodzie medycznym, w którym pracowali w Ukrainie. Pozwoli to nie tylko na zwiększenie ilości osób sprawujących opiekę nad pacjentami, ale też na wprowadzenie ich w realia systemu ochrony zdrowia w Polsce.
Rozwiązanie to wymaga jednak rozpatrzenia wielu problematycznych kwestii, które powinny być rozważone zanim zostanie to ewentualnie wprowadzone w życie w formie aktu prawnego.
Nie może się to również odbić negatywnie na warunkach pracy i płacy opiekunów medycznych już zatrudnionych lub sytuacji tych, którzy poszukują pracy w systemie ochrony zdrowia.
1. Które zawody objąć takim rozwiązaniem? Czy tylko te, które potencjalnie są przygotowane do wykonywania czynności opiekuna medycznego i mające najczęstszy bezpośredni kontakt z pacjentem (pielęgniarka, położna, lekarz, fizjoterapeuta, ratownik medyczny) czy również i te, które nie mają takiego kontaktu z pacjentami (np. technik elektroradiolog, farmaceuta czy diagnosta laboratoryjny)?
W naszej opinii takim rozwiązaniem powinny być objęte co najwyżej 5 zawodów – pielęgniarka, położna, lekarz, fizjoterapeuta i ratownik medyczny. Z naszych informacji wynika, że w Ukrainie nie ma zawodu będącego bezpośrednim odpowiednikiem opiekuna medycznego, jeśli jednak istnieje to również i ten personel powinien zostać włączony.
2. Kwestia znajomości języka. Praca opiekuna medycznego związana jest z komunikacją z pacjentem. Nie każdy obywatel Ukrainy zna język polski w stopniu komunikatywnym. W jaki sposób będą weryfikowane kompetencje językowe? Czy pracodawca samodzielnie oceni czy poziom znajomości języka jest wystarczający do pracy jako opiekun medyczny czy też osoba będzie musiała przedstawić dokument potwierdzający znajomość języka? Co z wypełnianiem dokumentacji w języku polskim? Czy osoby nie znające języka w stopniu komunikatywnym będą kierowane do pracy wyłącznie przy pacjentach z Ukrainy?
Opiekun medyczny, który nie zna języka polskiego w stopniu co najmniej komunikatywnym, może być potencjalnym zagrożeniem dla pacjenta. Mamy świadomość, iż większość z tych medyków nie zna języka polskiego, w związku z czym oczekiwalibyśmy, iż podmioty lecznicze zatrudniające te osoby byłyby zobowiązane do organizacji bezpłatnych kursów języka polskiego w ramach godzin zatrudnienia.
3. W jaki sposób zostaną utworzone nowe etaty opiekuna medycznego? Na ten moment wiele szpitali nie zatrudnia opiekunów medycznych z powodów finansowych. Wprowadzenie takiego rozwiązania będzie wymagało utworzenia nowych etatów, co pociąga za sobą koszty, na które nie każdy szpital może sobie pozwolić. W jaki sposób finansować te etaty, jeśli do tej pory brakowało środków by zatrudnić opiekunów medycznych w każdym szpitalu? Czy etaty te wprowadzone zostaną tylko czasowo? Czy pracodawcy będą mieli środki by znacząco zwiększyć ilość opiekunów medycznych? Co ze zwolnionymi etatami, w momencie gdy obywatele Ukrainy potwierdzą kwalifikacje w swoim wyuczonym zawodzie i przejdą na te stanowiska? Czy na te zwolnione etaty będzie można zatrudnić polskich opiekunów medycznych, tak by trwale zwiększyć ich ilość w systemie a przez to i jakość opieki?
Opiekunowie medyczni, którzy już są zatrudnieni lub chcą pracować w systemie nie mogą odczuć negatywnych skutków takiego rozwiązania.
4. Jak długo będą zatrudniani na stanowisku opiekuna medycznego? Czy osoby te będą zatrudniane na stanowisku opiekuna medycznego tylko na czas uzyskania potwierdzenia kwalifikacji w swoim zawodzie?
W naszej opinii podmioty lecznicze powinny zatrudniać na stanowisko opiekuna medycznego wyłącznie osoby, którym zagwarantują zatrudnienie na docelowym stanowisku niezwłocznie po potwierdzeniu kwalifikacji w tym zawodzie. Jednocześnie etat opiekuna medycznego powinien zostać następnie obsadzony przez osobę posiadającą dyplom opiekuna medycznego – proszę zauważyć, że liczba absolwentów przekracza wielokrotnie liczbę dostępnych etatów w tym zawodzie w systemie ochrony zdrowia.
5. Czy przed ich zatrudnieniem w tej roli będą mogli odbyć płatne dni szkoleniowe, które zapoznają ich ze specyfiką pracy opiekuna medycznego jego kompetencjami i zadaniami zawodowymi, tak by uniknąć sytuacji, w którym dana osoba będzie wykonywać zadania spoza otrzymanych uprawnień zawodowych? Kto wprowadzi pracownika w specyfikę zawodu opiekuna medycznego w placówce, która dotąd nie zatrudniała ich?
6. W jakich miejscach znajdą zatrudnienie? Czy będą to wszystkie podmioty lecznicze, czy tylko oddziały szpitalne?
7. Kto i w jaki sposób będzie weryfikował czy osoba ta może zostać zatrudniona jako opiekun medyczny? Czy Izby danego zawodu będą wystawiały stosowne zaświadczenie, że osoba ta stara się o uznanie kwalifikacji w Polsce? Co z zawodami, które nie mają swoich izb? Jakie dokumenty będzie musiał przedstawić pracodawcy medyk z Ukrainy by zostać zatrudniony jako opiekun medyczny?
Uważamy, że zatrudnienie powinno być możliwe dla tych osób, których proces nostryfikacji dyplomu/nadawania PWZ w Polsce w swoim wyuczonym zawodzie medycznym został rozpoczęty.
Wprowadzenie proponowanego rozwiązania, choć bardzo interesujące, jest możliwe tylko po zaadresowaniu wszystkich wątpliwości. Wszelkie działania powinny w pierwszej kolejności dążyć do tego by zwiększyć ilość opiekunów medycznych w systemie. Przede wszystkim jednak powinno nam zależeć na osobach, które będą mogły pracować w tym zawodzie wiele lat, bo tylko w ten sposób polepszymy jakość opieki nad pacjentami.
W związku z powyższym apelujemy o podjęcie rozmów ze wszystkimi stronami, które są zainteresowane takim rozwiązaniem, przy uwzględnieniu przede wszystkim przedstawicieli opiekunów medycznych. W przedstawionym apelu pomysł ten jest bardzo niejasny i wręcz niebezpieczny, stanowi jednak dobrą podstawę do dalszych prac i stworzenia rozwiązania, które unika przedstawionych problemów.
Jako Ogólnopolskie Stowarzyszenie Opiekunów Medycznych podkreślamy naszą gotowość do szybkiego opracowania takich rozwiązań, które zarówno pomogą medykom z Ukrainy, jak również wpłyną korzystnie na jakość opieki nad pacjentem, podtrzymując jednocześnie rolę i prestiż zawodu opiekuna medycznego.
W imieniu Zarządu
Bartosz Mikołajczyk
Prezes Zarządu