Niedawno, jeden z portali pielęgniarskich zamieścił informację, zgodnie z którą opiekun medyczny, według projektu podstawy programowej, będzie nabywał umiejętności wykonywania iniekcji domięśniowych.
Prosiliśmy redaktora naczelnego o sprostowanie tej nieprawdziwej informacji, jednak spotkało się to z ostrą odmową w trakcie rozmowy telefonicznej. Jest to o tyle dla nas dziwne, że dziennikarzom powinno zależeć na rzetelności przekazywanych informacji.
Zatem jaka jest prawda i skąd wziął się ten (mniej lub bardziej świadomy) błąd redakcji?
Możliwe, że ten błąd wynika z nieznajomości treści projektu podstawy programowej, tego co jest w niej najważniejsze i co stanowi podstawę do uzyskania kompetencji lub też tego, jak wygląda proces kształcenia w szkołach policealnych.
Podstawa programowa kształcenia w zawodzie określa dwie najważniejsze kwestie – cele kształcenia oraz efekty kształcenia i kryteria weryfikacji tych efektów. Jak sam redaktor w rozmowie telefonicznej zauważył, ani cele kształcenia ani efekty kształcenia czy kryteria weryfikacji nie zawierają takich efektów jak wspomniane iniekcje domięśniowe.
Również stanowisko NIPIP nie mówi o tym, że opiekun medyczny ma wykonywać iniekcje domięśniowe, a ” Wskazane w cyt. projekcie wymagania dla szkól w zakresie bazy i sprzętu niezbędnych do kształcenia opiekuna medycznego jednoznacznie sugerują nauczanie opiekunów w zakresie kompetencji prawnie przypisanych pielęgniarce/ pielęgniarzowi,”.
Jednoznacznie sugerują, ale nie oznacza to, że opiekunowie medyczni będą nauczani wykonywania iniekcji domięśniowych czy też innych treści, które nie są zawarte w celach, efektach kształcenia czy kryteriach ich weryfikacji. Jeżeli czegoś nie ma w wypisanych kwalifikacjach, celach kształcenia, efektach kształcenia i kryteriach ich weryfikacji, to opiekun medyczny nie będzie tego nauczany. Szkoły w tym zakresie nie mają możliwości dowolnej modyfikacji treści nauczanych – muszą być one zgodne z podstawą programową. Wyposażenie szkoły, które jest znacznie szersze niż kwalifikacje, które ma nabyć opiekun medyczny, oznacza tylko i wyłącznie tyle, że sprzęt ten (jak trenażer do nauki iniekcji domięśniowych) po prostu nie będzie wykorzystywany, gdyż jego wykorzystanie nie wynika z celów kształcenia, efektów kształcenia i kryteriów ich weryfikacji. Nawet jeśli szkoły zdecydowałyby się wykorzystać w pełni wyposażenie zapisane w projekcie, to i tak wciąż, w związku z tym, że nie jest to celem kształcenia opiekun medyczny nie zdobędzie uprawnienia do wykonywania iniekcji domięśniowych.
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Opiekunów Medycznych, o czym redaktor został poinformowany w rozmowie telefonicznej, gdyż nie był świadom jakie stanowiska zostały zgłoszone w trakcie konsultacji, zwróciło uwagę w opinii przesłanej do Minister Edukacji i Nauki, na sprzęt który nie wynika z celów kształcenia w zawodzie (sprzęt do nauki zakładania cewnika do pęcherza moczowego) i usunięcie tego z wykazu materiałów, gdyż jest to po prostu niepotrzebne. W tym zakresie liczyliśmy również na opinie szkół policealnych, które powinny zweryfikować co będzie im potrzebne do właściwego nauczania opiekunów medycznych, w zakresie celów i efektów kształcenia.
Zapisanie w wykazie materiałów m.in. sprzętu do nauki iniekcji domięśniowych wynika wyłącznie z błędu i sprzęt ten, jako niepotrzebny do nauki w zawodzie opiekuna medycznego powinien zostać usunięty, na co liczymy gdyż jak widać na pańskim przykładzie może wprowadzać w błąd, jeśli ktoś nie zagłębi się w treść podstawy programowej.
Gdyby szkoły, tak jak portal, interpretowały materiały jako konieczność nauczania wszystkiego zgodnie tylko z wykazem sprzętu i materiałów, ignorując całkowicie zapisane cele i efekty kształcenia, doszlibyśmy do chaosu kompetencyjnego, w którym część szkół nauczałaby tylko na podstawie celów i efektów kształcenia, a część na podstawie sprzętu wskazanego w wykazie. Zatem interpretując podstawę programową jak portal, opiekunowie medyczni uczeni byliby różnych treści w zależności od szkoły.
Dlatego też to cele i efekty kształcenia w zawodzie wskazują, jakie umiejętności ma zdobyć opiekun medyczny. Nie zawierają one takich czynności jak iniekcje domięśniowe czy cewnikowanie pacjenta.