W związku ze zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi, które odbędą się już 15.10.2023, tradycyjnie wysłaliśmy pytanie o to, jak partie polityczne widzą opiekuna medycznego w swoim programie wyborczym. Do każdej z opcji wysłaliśmy dwa maile i kontaktowaliśmy się za pomocą Facebooka, prosząc o odpowiedź na trzy, te same pytania.
Zapytanie wysłaliśmy do poniższych komitetów wyborczych:
Komitet Wyborczy Konfederacja Wolność I Niepodległość
Komitet Wyborczy Nowa Lewica
Koalicyjny Komitet Wyborczy Koalicja Obywatelska Po .N Ipl Zieloni
Koalicyjny Komitet Wyborczy Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe
Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość
Odpowiedź uzyskaliśmy tylko od Lewicy i Polski 2050 (Trzecia droga).
Poniżej zamieszczamy odpowiedzi:
Odpowiedź KW Nowa Lewica na zapytanie programowe Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Opiekunów Medycznych
Zapewnimy lepsze wykorzystanie istniejących kadr medycznych poprzez racjonalny podział obowiązków w systemie, w tym zwiększając autonomię i odpowiedzialność „nielekarskich” zawodów medycznych. Odciążymy lekarzy i pielęgniarki, zapewniając zatrudnienie asystentów i opiekunów medycznych na każdym oddziale. Wszyscy opiekunowie niezależnie od tego czy pracują w placówkach podległych resortowi zdrowia czy resortowi rodziny wykonują tak samo społecznie pożyteczną pracę i powinni być za nią tak samo wynagradzani oraz podlegać tym samym regulacjom. Dokonanie zmian w regulacjach prawnych w tym zakresie będzie zadaniem dla Sejmu nowej kadencji. Lewica poprze takie zmiany w przepisach.
Odpowiedź partii Polska 2050 (KW Trzecia droga)
1. Jak widzą Państwo rolę opiekuna medycznego w systemie opieki zdrowotnej?
Uważamy, że trzeba postawić w jak największym stopniu w opiekę domową. Proponujemy by jak najwięcej osób przewlekle chorych zostało otoczone opieką w miejscu zamieszkania. To oczywiście oznacza konieczność wykształcenia i zatrudnienia większej ilości opiekunów medycznych. Obecnie jest ich zdecydowanie za mało. Niezbędne jest wspieranie programu opieki w miejscu zamieszkania. Ważną i wartą wspierania przez samorządy inicjatywą w tym zakresie jest np. mieszkalnictwo wspomagane (uwzględniające zróżnicowanie niepełnosprawności) a także uatrakcyjnienie zawodu opiekuna medycznego, których deficyt określany jest obecnie na około 100 tysięcy osób. Rekomendujemy zwiększenie finansowania opieki długoterminowej poprzez wprowadzenie stałego źródła finansowania (wyasygnowanie specjalnej puli środków w budżecie płatnika na ten cel oraz wprowadzenie dodatkowego ubezpieczenia pielęgnacyjnego, które dawać będą obywatelom dodatkową ochronę ubezpieczeniową w zakresie opieki pielęgnacyjnej). Niezbędne jest wsparcie dla kształcenia w zawodzie opiekun medyczny, z zachowaniem odrębności zawodowej i niekonfliktowaniu kompetencji z pielęgniarstwem. W ramach systemu KomPOZ i Lokalnych Domów Zdrowia, konieczne jest tworzenie Poradni Wieku Dojrzałego. Trzeba również rozwijać tele-medyczną opiekę domową z wykorzystaniem narzędzi teleinformatycznych w środowisku domowym seniorów oraz tworzyć, wzorowane na rozwiązaniach zachodnich, dzienne szpitale geriatryczne, jako tańsze wsparcie/alternatywę dla zakładów opiekuńczo-leczniczych i oddziałów rehabilitacji. Salowi, sanitariusze czy opiekunowie medyczni są pilnie poszukiwani, brakuje chętnych do podjęcia tego typu pracy za niegodną płacę. Niedobór kadrowy pod tym względem jest równie dotkliwy jak np. pielęgniarek. Jeśli w szpitalu brakuje salowej, sanitariusza czy opiekuna medycznego ich pracę ktoś musi wykonać. Bardzo często proste czynności pielęgnacyjne i/lub opiekuńcze muszą wykonać pielęgniarki i lekarze, szczególnie na oddziałach covidowych. W celu poprawy warunków pracy personelu pomocniczego placówek ochrony zdrowia postulujemy:
• Ustawowe zobligowanie podmiotów leczniczych finansowanych ze środków publicznych do podejmowania decyzji o outsourcingu usług pomocniczych wyłącznie w oparciu o wszechstronną analizę dostępnych wariantów zapewnienia usług, która będzie również uwzględniała zapewnienie najbardziej korzystnych warunków pracy tego personelu;
• Przeprowadzenie przez NFZ we współpracy z Państwową Inspekcją Pracy kompleksowej kontroli warunków pracy personelu pomocniczego w placówkach publicznej opieki zdrowotnej;
• Zobowiązanie podmiotów leczniczych finansowanych ze środków publicznych do stosowania tzw. klauzuli zatrudnieniowej przy zamówieniu na usługi pomocnicze i opiekuńcze, czyli wymogu zatrudnienia całego personelu świadczącego te usługi na podstawie umowy o pracę (art. 95 nowego Prawa Zamówień Publicznych).
W Polsce żyje ponad milion osób przewlekle chorych, które potrzebują stałego wsparcia opiekuńczo-pielęgnacyjnego. Dlatego tak istotną sprawą jest zwrócenie szczególnej uwagi na kształcenie i zatrudnienie opiekunów medycznych. Już teraz szacuje się, że brakuje w Polsce około 200 tys. opiekunów medycznych. Ponadto nasze społeczeństwo starzeje się, związku z tym zapotrzebowania na usługi pielęgnacyjno–opiekuńcze w najbliższych latach będzie jeszcze wzrastać.
2. Jakie zmiany dotyczące zawodu opiekuna medycznego w zakresie podstawy programowej, kompetencji oraz umocowań prawnych przewidują Państwo w swoim programie wyborczym?
Trzeba ułatwić dostęp do szkół policealnych kształcących opiekunów medycznych i do egzaminów państwowych ( w 2020 r. taki egzamin zdało 7168 osób) oraz stworzyć zachęty do kształcenia się w tym zawodzie (obecnie około 60 tys. osób posiada dyplom opiekuna medycznego, z tego w zawodzie zatrudniona jest tylko połowa). Jako kolejny krok należy rozważyć rozszerzenie kompetencji opiekunów medycznych (np. o wykonywanie czynności z zakresie pobierania krwi żylnej, czy opieki nad pacjentem dializowanym), dzięki temu mocniej wsparliby i odciążyli w pracy pielęgniarki. Ponadto warto podkreślić, że opiekunowie medyczni są bardzo ważnym społecznie zawodem, gdyż nie tylko pomagają osobom starszym czy z niepełnosprawnością, ale są także realnym i niezbędnym wsparciem dla rodzin tych osób.
3. Czy przewidują Państwo zmiany nowelizujące Ustawę o niektórych zawodach medycznych, która została skierowana do podpisu przez Prezydenta RP, lub innych aktach prawnych obejmujących zawód opiekuna medycznego?
Jedną z głównych przyczyn niedoboru opiekunów medycznych są niskie płace, obecnie większość z nich otrzymuje najniższe wynagrodzenie, czyli 2800 zł brutto. Dlatego wielu decyduje się na pracę u naszych zachodnich sąsiadów, gdzie mogą liczyć na zarobki rzędu 1300-1500 euro. Należy związku z tym dążyć do realnego wzrostu płac opiekunów medycznych. Zaproponowane ostatnio przez Ministerstwo Zdrowia podwyżki dla tej grupy są krokiem w dobrą stronę. Zarobki opiekunów medycznych zgodnie z zapowiedzią mają wzrosnąć o około 700-800 zł na rękę.