WSPÓLNE STANOWISKO ŚRODOWISKA OPIEKUNÓW MEDYCZNYCH Z DNIA 02.08.2023
W SPRAWIE
USTAWY O NIEKTÓRYCH ZAWODACH MEDYCZNYCH
Z ogromnym zaskoczeniem, rozczarowaniem ale i niepokojem środowisko opiekunów medycznych przyjęło decyzję Marszałek Sejmu Pani Elżbiety Witek o usunięciu Ustawy o niektórych zawodach medycznych z porządku obrad posiedzenia Sejmu w dniu 28.07.2023. Jest ona całkowitym zaskoczeniem dla nas i generuje w opiekunach medycznych obawy co dalej z tak niezwykle dla nas istotną regulacją. Dodatkowo szczególnie oburza nas, że pomimo medialnych zapewnień Przewodniczącego Komisji Zdrowia Tomasza Latosa, punkt ten nie został wpisany w porządek posiedzenia Sejmu w dn. 16/17.08.2023.
Ustawa o niektórych zawodach medycznych to regulacja o którą opiekunowie medyczni zabiegają od 2017 roku, kiedy zostaliśmy włączenie do prac nad Strategią na rzecz pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce. Jednym z efektów dokumentu przyjętego jako Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce miało być ustawowe uregulowanie zawodu opiekuna medycznego.
Cel ten był realizowany w formie projektu Ustawy o niektórych zawodach medycznych. Podczas wielu rozmów i spotkań w Ministerstwie Zdrowia mieliśmy możliwość wyrażenia naszych oczekiwań odnośnie regulacji. Projektowana Ustawa spełnia oczekiwania naszego środowiska.
Brak ustawowej regulacji będzie przyzwoleniem na sytuacje które mają miejsce między innymi w Wielospecjalistycznym Szpitalu Wojewódzkim w Gorzowie Wielkopolskim. Tamtejsi opiekunowie medyczni otrzymali do podpisania porozumienia zmieniające im stanowiska na „asystent pacjenta”. Pracownicy skarżą się, że są informowani, że brak podpisu porozumienia będzie skutkował dyscyplinarnym, natychmiastowym rozwiązaniem umowy. Decyzję te dyrekcja argumentuje „Pracownik nie spełnia wymagań w zakresie posiadania uprawnień do wykonywania zawodu opiekuna medycznego określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15.02.2019 w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz kwalifikacji zawodów szkolnictwa branżowego
(kwalifikacja MED.14)”.
Oczywiście nie jest to prawda, dyrekcja powołuje się na nieistotny w tym zakresie dokument, który nie reguluje wymagań do pracy w zawodzie. Opiekunowie medyczni kształceni w starym systemie (kwalifikacje Z.4, MS.04, MED.03) wciąż posiadają uprawnienia do wykonywania zawodu opiekuna medycznego, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami. Tak naprawdę jedyną zmianą będzie wyłącznie niższe wynagrodzenie – opiekun medyczny będzie wykonywał to samo co „asystent pacjenta”, jednak temu drugiemu będzie można wypłacić znacznie niższe wynagrodzenie. Niesprawiedliwym jest również tworzenie stanowiska, którego nie ma we wspomnianym wyżej Rozporządzeniu, a na którym wymagany jest dyplom opiekuna medycznego. Jest to przykład skrajnego mataczenia celem wyzysku pracowników. Decyzja ta jest nie jest także zgodna z art. 18(3c) Prawa Pracy – osoby będą wykonywać te same czynności, różne będzie jedynie wynagrodzenie.
Osobom, które nie podpisały porozumienia kadry wręczają wypowiedzenie zmieniające warunki umowy – o czym pracownicy nie są informowani (twierdzą, że jest to po prostu wypowiedzenie), nie są im wyjaśniane skutki wypowiedzenia zmieniającego warunki umowy, informują też, że nie otrzymują kopii dokumentów po podpisaniu, gdyż „musi je jeszcze podpisać dyrektor”.
To nie jedyna sytuacja, w której w związku z brakiem regulacji ustawowej cierpią opiekunowie medyczni. Szpital Miejski w Zabrzu zlikwidował stanowisko opiekuna medycznego. Powoduje to, że czynności te będą musiały przejąć pielęgniarki, których zmniejszająca się ilość powinna być motywacją do tego, by je odciążać, a nie obarczać jeszcze większą ilością pracy rezygnując z personelu, który może je wspierać w opiece nad pacjentami.
Dyrektor Powiatowego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Starachowicach wydał polecenie służbowe utworzenia grupy, która ma na celu „weryfikację potrzeb zatrudnienia osób na stanowiskach opiekun medyczny i sanitariusz i zmniejszenie ich liczby, na poszczególnych oddziałach szpitalnych, do niezbędnego minimum”. Grupa miała zakończyć pracę do 31.07.2023. Pracownicy obawiają się całkowitej rezygnacji z zawodu lub pozostawienia pojedynczych osób na oddziałach. Ponownie najbardziej skutki takiej decyzji odczują nie tylko opiekunowie medyczni, którzy zostaną zwolnieni ale również pielęgniarki, które zostaną obarczone znacznie większą ilością ich pracy, ale przede wszystkim pacjenci, którzy będą mieli zapewnioną znacznie gorszą jakość opieki (wynikającą ze znacznie mniejszej ilości personelu sprawującego opiekę nad pacjentem, w sytuacji gdy tylko pielęgniarki będą opiekować się pacjentami) co pogorszy ich bezpieczeństwo.
To tylko wybrane przykłady sytuacji, które miały miejsce na przestrzeni ostatnich miesięcy, a w których opiekunowie medyczni cierpią z powodu braku regulacji. W poprzednich latach również dochodziło do tego typu sytuacji i niestety nie zanosi się na to, by się zakończyły.
W naszej opinii brak Ustawy o niektórych zawodach medycznych będzie skutkował dalszym poszukiwaniem oszczędności przez niektórych nieuczciwych pracodawców kosztem zawodów, które nie są uregulowane ustawowo, co w konsekwencji spowoduje znaczne pogorszenie warunków pracy opiekunów medycznych jak i pielęgniarek i drastycznie obniży dostępność wysokiej jakości opieki nad pacjentem.
Czy na takim systemie nam zależy? W którym przy niedostatecznej ilości pielęgniarek zamiast mieć wsparcie profesjonalnej kadry w postaci opiekunów medycznych, tak jak w Gorzowie Wielkopolskim będą one „nagrodzone” coraz większą ilością obowiązków? Czy zamiast zwiększania ilości opiekunów medycznych będziemy dążyć do zwiększania ilości pacjentów, którymi musi się opiekować pozostawiona bez wsparcia pielęgniarka – specjalistka już teraz posiadająca bardzo szeroki zakres kompetencji zawodowych, który wypełnia większość jej czasu pracy? Kiedy będzie kres oszczędzania na opiekunach medycznych? „Noc. Ona jedna ich trzydziestu” – dla niektórych dyrektorów i polityków tytuł kampanii społecznej stał się chyba nie ostrzeżeniem, a celem ich działania.
W związku z powyższym opiekunowie medyczni po raz kolejny wyrażają poparcie dla Ustawy o niektórych zawodach medycznych i oczekują jej jak najszybszego wprowadzenia. To dokument, na który czeka ponad 80 000 osób z dyplomem opiekuna medycznego. Będzie to nie tylko forma docenienia zawodu ale przede wszystkim działanie mające na celu poprawę jakości opieki w Polsce. Mamy nadzieję, że ustawa zostanie przyjęta podczas ostatniego posiedzenia Sejmu zaplanowanego na 16/17 sierpnia. W innym przypadku będzie to zmarnowanie kilku lat starań środowiska opiekunów medycznych i ogromny cios wymierzony w jakość systemu ochrony zdrowia.
Stanowisko podpisali:
Krzysztof Tłoczek
Wiceprezes
Ogólnopolskie Stowarzyszenie
Opiekunów Medycznych
Paulina Dunajczan
Przewodnicząca Prezydium
Ogólnopolski Związek Zawodowy
Inicjatywa Pracownicza
Opiekunów Medycznych i Kwalifikowanych
Bartosz Mikołajczyk
Prezes
Fundacja OpiekunMedyczny.com.pl
DOKUMENT PODPISANY ELEKTRONICZNIE