Kopiowanie tekstu możliwe wyłącznie z podaniem źródła!
Dziś opublikowana została nowa podstawa kształcenia w zawodzie opiekuna medycznego. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje i zmiany dotyczące tego rozporządzenia.
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 28 maja 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. 2021 poz. 1087) (strony 90-108) określa podstawę programową kształcenia m.in. w zawodzie opiekun medyczny.
Od września zmienia się forma nauczania w zawodzie – kształcenie możliwe będzie wyłącznie w szkołach policealnych, w formie dziennej lub stacjonarnej przez 1,5 roku. Zmieniona została również nazwa kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie na MED.14. Świadczenie usług medyczno-pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej.
Nowe cele kształcenia (zmiany pogrubiono):
Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie opiekun medyczny powinien być przygotowany do wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji MED.14. Świadczenie usług medyczno-pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej:
1) rozpoznawania problemów funkcjonalnych oraz potrzeb biologicznych i psychospołecznych osoby chorej
i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku,
2) świadczenia usług pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku,
3) współpracy z pielęgniarkami i lekarzami oraz innym personelem,
4) wykonywania czynności z zakresu pobierania krwi żylnej i włośniczkowej oraz innych materiałów do badań
laboratoryjnych,
5) wykonywania czynności z zakresu gimnastyki osiowo-symetrycznej w trzech płaszczyznach jednocześnie
SOS 3D – metoda Hoppe,
6) wykonywania wybranych czynności medycznych
– w podmiotach leczniczych, w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz w środowisku domowym.
Efekty kształcenia i kryteria ich weryfikacji:
MED.14.2. Podstawy opieki nad osobą chorą i niesamodzielną oraz podstawy opieki medycznej
MED.14.3. Rozpoznawanie problemów opiekuńczych i medycznych w opiece nad osobą chorą i niesamodzielną
Efekt 1 rozpoznaje problemy funkcjonalne oraz potrzeby biologiczne i psychospołeczne człowieka w poszczególnych fazach życia i stanach zdrowia
Kryterium 1 omawia metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika Masy Ciała – Body Mass Index (BMI)
Kryterium 2 stosuje metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika Masy Ciała – Body Mass Index (BMI)
MED.14.5. Organizowanie i wykonywanie czynności higienicznych oraz wykonywanie wybranych czynności opieki pielęgnacyjnej
MED.14.6. Wykonywanie wybranych czynności z zakresu opieki medycznej
Efekt 1 wykonuje określone zabiegi i czynności medyczne
na zlecenie lekarza lub pielęgniarki.
Kryterium 8 omawia stosowanie diet terapeutycznych
w wybranych schorzeniach
Kryterium 9 rozpoznaje powikłania leczenia dietetycznego
w zakresie podstaw opieki pielęgnacyjnej
Kryterium 10 wykonuje płukanie jamy ustnej, gardła, oka i rany
Kryterium 11 zmienia opatrunek na ranie z zachowaniem zasad
postępowania higienicznego, aseptycznego i antyseptycznego
Efekt 2 wykonuje określone zabiegi i czynności medyczne
Kryterium 10 wykonuje odłączenie wlewu kroplowego
Efekt 3 wykonuje wybrane czynności opieki nad pacjentem
z trudnościami oddychania
Kryterium 1 wykonuje gimnastykę oddechową
Kryterium 2 omawia zasady odśluzowywania dróg oddechowych,
w tym czyszczenie rurki tracheotomijnej
Kryterium 3 wykonuje nacieranie, oklepywanie, ćwiczenia czynne
i bierne
Kryterium 4 pomaga osobie chorej i niesamodzielnej w korzystaniu z tlenu z koncentratora tlenu oraz w wykonywaniu inhalacji
Efekt 4 podaje leki osobie chorej i niesamodzielnej na zlecenie lekarza lub pielęgniarki
Kryterium 1 opisuje poszczególne grupy leków, substancje czynne zawarte w lekach, zastosowanie leków oraz ich postacie i drogi ich podawania
Kryterium 2 podaje leki przez układ pokarmowy (doustnie, podjęzykowo, okołopoliczkowo, doodbytniczo) lub na skórę
Kryterium 3 podaje leki przez układ oddechowy (nebulizatory, inhalatory ciśnieniowe z dozownikiem pojedynczych dawek, z dozownikiem uruchamiającym wdech, inhalatory proszkowe)
Kryterium 4 podaje leki podskórnie
Kryterium 5 omawia zasady przechowywania i przygotowywania
leków zgodnie z obowiązującymi standardami
Kryterium 6 wymienia i rozpoznaje najczęstsze działania niepożądane poszczególnych leków
Kryterium 7 powiadamia lekarza lub pielęgniarkę o wystąpieniu
działań niepożądanych poszczególnych leków
Efekt 5 wykonuje testy diagnostyczne dla oznaczenia ciał ketonowych i glukozy we krwi włośniczkowej i w moczu oraz cholesterolu we krwi
włośniczkowej oraz inne testy paskowe, w miejscu opieki nad pacjentem
Kryterium 1 wykonuje test diagnostyczny dla oznaczenia ciał ketonowych w moczu, w miejscu opieki nad pacjentem
Kryterium 2 wykonuje testy diagnostyczne dla oznaczenia glukozy we krwi włośniczkowej i w moczu oraz cholesterolu we krwi włośniczkowej, w miejscu opieki nad pacjentem
Kryterium 3 wykonuje inne testy paskowe, w miejscu opieki nad pacjentem
Efekt 6 wykonuje określone czynności z zakresu pobierania materiału do badań laboratoryjnych i mikrobiologicznych
Kryterium 1 asystuje lekarzowi lub pielęgniarce przy badaniach
diagnostycznych
Kryterium 2 wykonuje czynności z zakresu pobierania krwi żylnej i włośniczkowej do badań laboratoryjnych
Kryterium 3 wykonuje czynności z zakresu pobierania materiału do badań laboratoryjnych z górnych dróg oddechowych w celu wykonania testu diagnostycznego
Kryterium 4 wykonuje czynności z zakresu pobierania materiału
do wykonania testów mikrobiologicznych i mykologicznych, z wyłączeniem wymazów z dróg rodnych
MED.14.7. Planowanie, organizowanie i wykonywanie czynności opiekuńczych dla osoby chorej i niesamodzielnej z uwzględnieniem opieki nad osobami z demencją
Efekt 1 planuje czynności opiekuńcze z uwzględnieniem oceny stanu osoby chorej i niesamodzielne
Kryterium 2 wyjaśnia pojęcia jednostek chorobowych dotyczących chorób neurodegeneracyjnych
Efekt 4 współpracuje z zespołem terapeutycznymi opiekuńczym
Kryterium 3 wymienia główne zakresy współdziałania w obszarze aktywizowania i usprawniania ruchowego osoby chorej i niesamodzielnej
Efekt 5 komunikuje się z osobą chorą i niesamodzielną, jej rodziną i grupą społeczną
Kryterium 3 charakteryzuje różne techniki komunikacji interpersonalnej z osobą chorą i niesamodzielną i jej rodziną
MED.14.8. Prowadzenie przyłóżkowej aktywizacji z wykorzystaniem elementów gimnastyki osiowo-symetrycznej w trzech płaszczyznach jednocześnie SOS 3D – metoda Hoppe
Efekt 1 charakteryzuje efekty zastosowania ćwiczeń w systemie osiowo-symetrycznym w trzech płaszczyznach jednocześnie SOS 3D
w profilaktyce i chorobach przewlekłych osób chorych i niesamodzielnych
Kryterium 1 wymienia podstawowe pojęcia z zakresu oceny
postawy ciała
Kryterium 2 rozpoznaje zaburzenia narządu ruchu i określa skutki
zmian
Kryterium 3 określa czucie ułożenia ciała w przestrzeni i pojęcie
postawy habitualnej
Kryterium 4 wyjaśnia neurologiczne wspomaganie ćwiczeniami
SOS 3D w jednostkach chorobowych: wylewy, udary, stwardnienie rozsiane
Kryterium 5 wymienia zaburzenia neurologiczne, w tym nietrzymanie
moczu, kardiologiczne, ortopedyczne, oddechowe,
w tym astmatyczne
Efekt 2 opisuje indywidualne przyrządy dla osoby chorej i niesamodzielnej (drewniane kątowniki z pionami i poziomicą do zastosowania i wyegzekwowania mikroruchów w trzech płaszczyznach
jednocześnie)
Kryterium 1 wymienia elementy zestawu drewnianych przyrządów
do ćwiczeń SOS 3D
Kryterium 2 dobiera przyrządy do ćwiczeń SOS 3D do indywidualnych wymiarów antropologicznych osoby chorej i niesamodzielnej
Kryterium 3 wyjaśnia znaczenie układu stałych punktów odniesienia
dla budowania nowego wzorca prawidłowej postawy
w rehabilitacji ruchowej
Efekt 3 wprowadza ćwiczenia w systemie osiowo-symetrycznym w trzech płaszczyznach jednocześnie SOS 3D
Kryterium 1 indywidualizuje ułożenie ciała w systemie osiowo-
-symetrycznym w trzech płaszczyznach jednocześnie
Kryterium 2 stosuje w praktyce nowy wzór prawidłowej postawy –
prostopadłościan prawidłowej postawy
Kryterium 3 stosuje system osiowo-symetryczny w trzech płaszczyznach jednocześnie do wyegzekwowania prawidłowego chodu: równoległego układania kończyn dolnych podczas stania i podczas chodzenia oraz symetrycznego ich obciążania
Kryterium 4 prowadzi edukację usprawniania ruchowego w czynnościach dnia codziennego
Kryterium 5 pomaga w doborze przyrządów do ćwiczeń osiowo- -symetrycznych
Kryterium 6 wspomaga indywidualne wykonywanie ćwiczeń przez osobę chorą i niesamodzielną
Kryterium 7 monitoruje postęp uzyskiwanych efektów, po zastosowaniu przyrządów do mikroruchów
Kryterium 8 prowadzi edukację osoby chorej i niesamodzielnej oraz jej rodziny w zakresie autodiagnozy zaburzeń narządu ruchu
Kryterium 9 udziela informacji zwrotnej w celu tworzenia nowych wzorców prawidłowego układania narządu ruchu podczas czynności dnia codziennego osoby chorej i niesamodzielnej
Kryterium 10 stosuje indywidualne działania terapeutyczne i rehabilitacji ruchowej, uwzględniając aktualny stan wiedzy
Pozostałe cele kształcenia są identyczne jak w obecnej podstawie programowej.
Minimalna liczba godzin kształcenia: 850
Liczba tygodni przeznaczonych na realizację praktyk zawodowych: 6 tygodni (210 godzin).
Mimo iż zmiany są liczne i obejmują zupełnie nowe treści, to zmieniona liczba godzin i wydłużony okres kształcenia, jak również zmiana formy z zaocznej na dzienną lub stacjonarną gwarantują dostateczną przestrzeń na opanowanie całości materiału przez słuchaczy.
Pierwsi absolwenci zdający egzamin zawodowy wg nowej podstawy programowej pojawią się na wiosnę 2023 roku.
Dziękujemy wszystkim podmiotom zaangażowanym w opiniowanie i prace nad zmianą podstawy programowej.
Obecni opiekunowie medyczni nie uzyskają nowych kompetencji automatycznie. By je wykonywać będą musieli przejść dodatkowe przeszkolenie. Nie będzie to jednak obowiązek – można pozostać przy wykonywaniu obecnych czynności.
Na ten moment nie ma jeszcze informacji w jaki sposób obecni opiekunowie medyczni będą mogli uzupełnić kompetencje. Gdy tylko pojawią się szczegóły będziemy o tym informować.